شکسپیر دشوار است؛ زندگی هم همین‌طور

راهنمای رادیکال درباره‌ی تراژدی‌های شکسپیر

نوشته‌ی فینتِن اُتول

برگردانِ حمید احیاء

پژوهشِ فرهنگی، تاریخی درباره‌ی تآتر

شکسپیرشناسی/ تآتر کلاسیک اروپا (انگلیسی)

قطع رقعی

فینتن اُتول (نویسنده و منتقد و استادِ پرآوازه‌ی ایرلندی) را پیش‌تر حمید احیاء با برگردانِ مقاله‌ای از او (که عملاً معرفیِ مارتین مک‌دونا و نسلِ او در ادبیاتِ نمایشیِ ایرلند به جهانیان بود) در پیوندانِ کتابِ «ملکه‌ی زیباییِ لی‌نین» به فارسی‌زبان‌ها شناسانده بود. اکنون تصویری کامل‌تر از اُتول، در قامتِ تحلیلگرِی پیشرو و آشنا با دانش‌های تاریخ، زبان، نقد، فرهنگ، اسطوره و زمینه‌های بنیادینِ درکِ آثارِ کلاسیک از یک‌سو، و منظرِِ کاونده‌ و مترقیِ مدرن از سوی دیگر، با ترجمه‌ی درخشانِ حمید احیاء به دوستدارانِ ادبیات و درام و شکسپیر، یا کسانی که تنها به نگاهِ انتقادیِ تیزبین و اصلاحِ منظرهای عادتی و دانشگاهیِ کهنه علاقه دارند ارائه می‌شود. کتابی که در عینِ کنار زدنِ لایه‌های مزاحمِ درکِ متن‌ها (که منظرهای محافظه‌کارانه و مقلّدانه‌ی مدرسه‌ای ـ دانشگاهی طیّ چند قرن بر فهمِ ما از شکسپیر افزوده‌اند) و واکاویِ آن‌چه شکسپیر خلق کرده بر مبنای داده‌های خودِ متن‌ها و پس‌زمینه‌های تاریخی و فرهنگی‌شان، نشان می‌دهد که متن‌ها هنوز چقدر تَروتازه‌اند، و به‌رغمِ عمق و غنا و پیچیدگی‌های‌شان تا چه اندازه برای درک‌ودریافتِ ما در دسترس‌اند ـــ شکسپیر شاید هم دشوار باشد، ولی مگر خودِ زندگی دشوار نیست؟ اگر زنده مانده‌ایم و زندگی می‌کنیم، از عهده‌ی فهمِ شکسپیر هم برمی‌آییم.